ว่ากันเรื่องต้อ...คุณหมอช่วยตรวจหน่อยค่ะ เป็นต้อหรือเปล่าคะ คำถามที่ได้ยินประจำในห้องตรวจสำหรับเจ้าของที่ที่เลี้ยงสุนัขอายุ 7 ปีขึ้นไป

ต้อในสุนัขแบ่งเป็นสองอย่างค่ะ คือต้อกระจก(Cataract) และ ต้อหิน( Glaucoma)

วันนี้เอาเรื่องต้อกระจกกันก่อนนะคะ

          สุนัขที่บ้านตาขุ่นๆค่ะ แต่ก็เดินไม่ชนนะคะ เลี้ยวหลบมุมได้ตลอด แต่ก็กลัวว่าจะเป็นต้อกระจก คุณหมอตรวจหน่อยนะคะ การตรวจต้อกระจกอย่างแบบสมบูรณ์แบบ เราจะวัดความดันตาก่อน หลังจากนั้นเราจะหยอดตาเพื่อขยายม่านตา เพราะเวลารูม่านตาหด จะทำให้เราไม่เห็นสภาพของเลนส์ทั้งหมด ปกติใช้เวลาในการรอให้ม่านตาขยายประมาณ 15 นาที

เรื่องของเลนส์ที่ขุ่นแบ่งเป็นได้สองแบบ

          แบบแรกคือ Aging change การเปลี่ยนแปลงตามอายุ เจ้าของจะเห็นความเปลี่ยนแปลงตาที่ดูขุ่นขาวขึ้นเกิดจาก เลนส์จะมีเปลือกหุ้มเลนส์ซึ่งทำหน้าที่ผลิตเส้นใยของเนื้อเลนส์ขึ้นทุกปีเริ่มจากบริเวณขอบเลนส์เก่าไม่สามารถหลุดไปไหนได้เหมือนเส้นผม หรือผิวหนัง ฉะนั้นเลนส์ตัวเก่าจะเกาะกลุ่มกันตรงกลาง ส่วนที่แพคกันตรงกลางคือเลนส์เก่าซึ่งก็มีการเสื่อมตามอายุ แต่…กลุ่มนี้ถ้าเราใช้กล้องตรวจ เราะจะพบกว่ากล้องจะสามารถทะลุผ่านเลนส์ไปได้ แสงกับภาพจะสามารถเดินทางผ่านไปถึงจอรับภาพได้อย่างสบาย หมอมองเห็นแสงสะท้อนของจอรับภาพกลับมา นึกภาพเวลาเราขับรถต้อนกลางคืน เห็นแสงสะท้อนของสุนัขที่ยืนอยู่ริมถนนกลับมา แสงนั้นแหละค่ะคือแสงสะท้อนของจอรับภาพ เราเห็นเค้า เค้าเห็นเรานั่นแหละค่ะเป็นสาเหตุที่สุนัขกลุ่มนี้ไม่เดินชน เลี้ยวหลบสิ่งต่างๆได้ค่ะ ในส่วนนี้หมออาจใช้ยาชะลอต้อกระจก หรือหมออาจจะให้วิตามินบำรุงตา หรือจะเป็น anti-aging เพื่อชะลอความเสื่อมตามวัยค่ะ

          แบบที่สองคือ Cataract หรือ ต้อกระจก โรคนี้ไม่จำเป็นต้องตามอายุ อาจจะเป็นตั้งแต่เด็กๆ ซึ่งเป็นตามสายพันธุ์เช่น ลาบราดอร์ ชิสุ ชเนาว์เซอร์ หรือเป็นตามพันธุกรรมตามพ่อ แม่ ปู่ย่า ตายายได้ เมื่อหมอใช้กล้องส่องตรวจเราจะพบว่าแสงไม่สามารถทะลุผ่านไปถึงจอรับภาพ มองไม่เห็นจอรับภาพ และไม่เห็นแสงสะท้อนกลับมาด้วย เพราะโปรตีนในเลนส์เปลี่ยนสภาพจนทึบเหมือนกำแพงเลยค่ะ ในกลุ่มนี้จะมีหลายระยะนะคะตั้งแต่เริ่มแรก ไปจนถึงระยะที่มองไม่เห็นแล้ว เดินชน ซึ่งเวลาหมอตรวจ สงสารทั้งเจ้าของและสุนัข เพราะเจ้าของต้องมานั่งเห็นลูกของตัวเองมองไม่เห็นทั้งสงสารอยากจะช่วยเหลือเค้า สงสารสุนัขที่คุณภาพชีวิตลดลง วิ่งเล่นไม่ได้ เดินไปทานอาหารก็เดินไปไม่ถูก ถ้าเป็นระยะที่มีปัญหาในการดำเนินชีวิต หมอแนะนำให้ผ่าตัดสลายต้อกระจกนะคะ สำหรับโรงพยาบาลเราใช้เทคนิคเหมือนคนเลย แผลเล็กแค่ 3 มิลลิเมตร ใช้เวลาข้างละประมาณ 20 นาทีต่อข้างก็เสร็จแล้ว อัตราประสบความสำเร็จอยู่ที่ 95% อีก 5% คือกรณีที่ทิ้งต้อกระจกไว้นานจนผ่าตัดยากมากจนเกินไป หรือสุนัขดื้อมากไม่ค่อยให้ความร่วมมือในการหยอดตา ป้อนตาหลังผ่าตัด แต่ปัจจุบันเราก็มักจะให้ยาซึมเพื่อลดปัญหาตรงนี้นะคะ

          "สุดท้ายอ่านเสร็จหันไปมองเด็กๆที่บ้านว่ามีตาขุ่นขาวกันรึเปล่า พามาตรวจต้อกระจกกันนะคะ เพราะบางทีอาจเป็นแค่การเปลี่ยนแปลงตามอายุ จะได้สบายใจกันค่า"