โรคตาแห้งในสัตว์เลี้ยง

อย่างที่ทุกๆคนคงรู้ว่า ดวงตาเป็นหน้าต่างของดวงใจ แต่ถ้าดวงตาของสัตว์เลี้ยงของเราเกิดความระคายเคือง มีขี้ตามากหรือบางรายมีเม็ดสีมาบดบังการมองเห็น ดวงตาดวงนั้นอาจจะไม่สามารถบอกความในใจต่างๆได้อีกเลย ดังนั้นอยากให้ทุกๆท่านได้ทำความรู้จักกับ โรคตาแห้ง หรือ Keratoconjunctivitis Sicca (KCS) หรือ Dry eye เพื่อที่จะได้ดูแล รักษา และป้องกันดวงตาของสัตว์เลี้ยงให้เป็นหน้าต่างของดวงใจต่อไป
 

โรคตาแห้งมักถูกเรียกต่อเมื่อน้ำในในองค์ประกอบของน้ำตานั้นลดลง และคงเหลือแต่ส่วนประกอบเมือกและไขมัน หรือคุณภาพของน้ำตาในลดลง

เมื่อน้ำตาไม่เพียงพอ ผลทำให้เกิดการระคายเคือง เยื่อบุตาขาวแดง กระจกตาเรื่องเปลี่ยนสีเป็นขาวขุ่นหรือเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล (เม็ดสี) ไม่คงความใสเหมือนแต่ก่อน  และส่วนใหญ่มักจะมีขี้ตาสีเหลือง สีเขียวออกมาตลอดเวลา  จนในที่สุดตาบอด
 

สุนัขและแมวมีต่อมน้ำตาอยู่ 2 ต่อม ต่อมแรกอยู่บริเวณ เปลือกตาด้านบน ต่อมที่สองอยู่ที่เปลือกตาที่สาม น้ำตามีองค์ประกอบ 3 ส่วนคือ

  1. น้ำมัน ถูกขับออกมาจากต่อมที่บริเวณเปลือกตา

  2. เมือก

  3. น้ำ ซึ่งเป็นส่วนที่มากที่สุด 
 

นอกจากนี้น้ำตาประกอบไปด้วยโปรตีนที่ช่วยยับยั้งแบคทีเรีย เกลือ น้ำตาล ออกซิเจน และน้ำตายังคงช่วยชะล้างสิ่งสกปรกต่างๆออกไปจากตาอีกด้วย
 

1. โรคติดเชื้อไข้หัดสุนัข เป็นโรคไวรัส

2. แมวที่เป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนต้นชนิด herpes virus  อาจนำไปสู่โรคตาแห้งแบบเรื้อรัง

3. ไม่มีต่อมน้ำตาตั้งแต่กำเนิด เช่นพันธุ์ Yorkshire terrier

4. การใช้ยาบางชนิดอาจเป็นผลทำให้เกิดโรคตาแห้ง เช่น sulfa-trimethoprim        

5. การวางยาสลบมีผลทำให้คุณภาพ และปริมาณน้ำตาลดลงอย่างชั่วคราว           

6. การทำศัลยกรรมผ่าตัดเปลือกตาที่สาม 

7. การกระทบกระเทือนอย่างแรงที่ศีรษะบริเวณที่มีการผลิตน้ำตา

แต่สาเหตุส่วนใหญ่ที่ทำให้เกิดโรคตาแห้งในสุนัขคือ ภาวะภูมิคุ้มกันไวเกิน(immune mediated)จนมีผลไปทำลายต่อมน้ำตา

สุนัขพันธ์ที่มีความเสี่ยง

เมื่อเป็นโรคตาแห้งขั้นรุนแรงอาการจะสังเกตได้ค่อนข้างง่ายมาก คือมีขี้ตาเกรอะกรัง ตาแดง  

สัตวแพทย์จะใช้กระดาษสีขาวแผ่นเล็กๆ ที่เรียกว่า Schirmer Tear Test  วัดปริมาณน้ำตา โดยสอดที่เยื่อตาขาวทิ้งไวประมาณ 1 นาที ซึ่งผลมีดังต่อไปนี้คะ

15-20 mm   ค่าปกติ

11-14 mm   ถือว่าเริ่มมีแนวโน้มเป็นโรคตาแห้ง  

<10  mm     เท่ากับเป็นโรคตาแห้ง  

< 5 mm        ถือเป็นโรคตาแห้งอย่างรุนแรง   

 

เมื่อสมัยก่อนการรักษาโรคตาแห้งมักจะรักษาโดยการให้น้ำตาเทียม ผลการรักษาพบว่าขี้ตาลดลง แต่ตายังคงแดงอยู่ตลอดเวลา  ภายหลังการรักษาได้เริ่มมีการใช้ยา cyclosporine มาหยอดตาเพื่อควบคุมภาวะที่ภูมิคุ้มกันที่ไวเกินมาทำลาย

ยา cyclosporine ถูกจัดอยู่ในกลุ่มยากดภูมิคุ้มกัน ที่ใช้มากกันในรายเปลี่ยนถ่ายอวัยวะ  เมื่อนำมาใช้หยอดตาจะช่วยกดภูมิคุ้มกันไวเกินที่มาทำลายต่อมน้ำตา นอกจากนี้ควรได้รับยาลดการอักเสบ  น้ำตาเทียมร่วมด้วยเพื่อให้ผลการรักษามีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

ถ้าอยากให้ดวงตาเป็นหน้าต่างของดวงใจ อย่าลืมดูแลดวงตาของสัตว์เลี้ยงแสนรักตั้งแต่วันนี้เลยนะคะ

เพื่อที่พวกเขาจะได้มองเห็นหน้าของเราชัดเจนตลอดไป


สามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่คลินิกโรคตา โรงพยาบาลสัตว์ทองหล่อทุกสาขา